In deze 2022 had Zwitserland zijn wereldkampioen. Dominique Aegerter hij bracht twee titels mee naar huis, die in MotoE en vervolgens de Supersport iris. Het nieuwste voorbeeld van motorrijden levendiger dan ooit, bijna een contradictie als we denken aan het land van herkomst. Er zijn geen “wereldkampioenschappen” -circuits meer en er worden ook geen snelheidsraces gehouden vanwege een verbod dat in 1958 door de Zwitserse regering werd opgelegd en pas afgelopen juni werd ingetrokken. Desondanks is Zwitserland motorrijders van het hoogste niveau blijven voortbrengen, sommigen zelfs kampioenen. Herinner je je nog alle voorgangers van Aegerter? Laten we ze bekijken.
Het verbod
De schorsing was begonnen in 1955, maar werd drie jaar later officieel verboden in december. Vanaf dat moment waren alle snelheidsraces met motorvoertuigen, zowel op circuits als op de weg, in aanwezigheid van het publiek verboden op het grondgebied van de Zwitserse confederatie. Een beslissing genomen na de beruchte 24 uur van Le Mans, gekenmerkt door de dood van 83 toeschouwers, een coureur en de verwondingen van 120 andere mensen. In de jaren erna waren er ook nog wat andere kampioenschappen, zoals bijvoorbeeld motorcross, maar juist geen snelheid op de baan. Ook om deze reden zijn Bremgarten en het Circuit des Nations (Genève), locaties voor wereldkampioenschappen in het toen “jonge” MotoGP-wereldkampioenschap, letterlijk enige tijd verdwenen. Een verbod dat pas afgelopen juni definitief werd opgeheven. Zal een Zwitserse beweging weer gaan bloeien zoals in andere landen van het Europese continent? Hoewel benadrukt moet worden dat de motorbeweging nooit is gestopt, is Dominique Aegerter slechts het nieuwste voorbeeld.
Luigi Taveri
We herinneren ons de legendarische Zwitserse kampioen die dit jaar werd opgenomen in de MotoGP Hall of Fame. De enige die punten kan scoren in alle categorieën van zijn tijd: 50cc, 125cc, 250cc, 350cc, 500cc, zelfs zijspannen. Maar bovenal kwamen de drie wereldtitels in de 125cc met Honda glansrijk in 1962, 1964 en 1966. Zoals blijkt uit een vergelijking van de jaren was het verbod al van kracht toen Taveri Zwitserland drie keer naar de wereldtop bracht. Dit weerhield hem er niet van een groot voorbeeld te zijn voor zijn landgenoten die later doorgingen naar het wereldkampioenschap.
Fritz Scheidegger
In die tijd omvatte het wereldkampioenschap snelheid ook “driewielers”, de legendarische zijspannen. Na jaren van opgeblazen Britten en Duitsers komt hier Zwitserland met zijn eerste kampioen. Scheidegger (gekoppeld aan de Brit John Robinson) nam in de tweejarige periode 1965-1966 de hele scene over en bracht het Zwitserse land voor het eerst naar de top in de specialiteit. Een geweldige periode van twee jaar, ook al is het tweede jaar meer controversieel: de titel wordt aanvankelijk verwijderd vanwege vermeende onregelmatigheden met betrekking tot benzine, maar later krijgen ze de iris terug. Na deze dubbele kroon verheffen de Duitsers en de Britten opnieuw hun stem, tot er weer een Zwitsers talent aan het woord komt.
Rolf Bland
Sterker nog, we gaan verder in het zijspan, aangezien de inmiddels gepensioneerde Zwitserse coureur een van de beste vertegenwoordigers was. Zeven wereldtitels ontstaan niet zomaar! Het winnende verhaal van Biland begint in 1978: samen met de Brit Kenny Williams pakt hij de eerste iris in zijn carrière. Later zal hij samenwerken met landgenoot Kurt Waltisperg: het Zwitserse duo zal constant hoofdrolspeler zijn en de wereldtitels zullen zich vermenigvuldigen. Triomfen op het scoreformulier in 1979, 1981, 1983, om af te sluiten met de geweldige periode van drie jaar 1992-1994.
Bruno Holzer
Altijd in de ‘drie wielen’ zit ook het verhaal van deze Zwitserse coureur. Zijn moment van glorie was er maar één, precies het jaar 1979, het voorlaatste van zijn wereldcarrière. In feite behaalde hij samen met zijn landgenoot Karl Meierhans de eerste en enige titel in de B2B-klasse van zijspannen. We hebben het over een bepaalde wereldkampioen: in feite kwam de wereldkroon zonder een enkele overwinning van het seizoen! Een van de weinige renners, vijf in totaal, die op deze manier kunnen winnen: hier zijn alle namen.
Stefan Dörflinger
Nog steeds de enige Zwitserse rijder die in staat is om in meer dan één categorie te winnen in het huidige Wereldkampioenschap. We hebben het over de “kleine” klassen, namelijk de 50cc en 80cc, maar dat betekent niet dat ze minder waard zijn, verre van dat. Voor Dörflinger zijn het vier opeenvolgende irissen tussen de twee klassen. Hij was de laatste wereldkampioen in de ‘muggen’, precies in de periode van twee jaar 1982-1983, terwijl hij in de volgende twee seizoenen de titel pakte in de pasgeboren 80cc, met een zeer korte geschiedenis.
Thomas Luthi
Hij is een van de twee meest recente kampioenen in snelheid. Hij ging in 2021 met pensioen en is nu sportief directeur van het PrüstelGP-team in Moto3, en zorgt ook voor jonge talenten (hij was manager van Jason Dupasquier, volgt nu Noah Dettwiler op). Niet voordat hij een stukje geschiedenis voor zijn land heeft geschreven. In feite werd Lüthi in 2005 wereldkampioen in de 125cc, nog steeds de laatste Zwitserse rijder die won in het Wereldkampioenschap. Naast dat hij een van de weinige rijders was met 300 GP’s die deelnamen aan het kampioenschap.
Randy Krummenacher
In chronologische volgorde is hier de nieuwste Zwitserse wereldkampioen in de wereld van snelheid, zij het in productiederivaten. Hij zat ook lange tijd in het wereldkampioenschap, maar zijn enige iris kwam toen hij naar Supersport verhuisde. Het is 2019, de Grüt-rijder zit in zijn tweede jaar bij Yamaha en weet op te klimmen naar de top van de wereld. Krummenacher was daarmee de laatste kampioen in de geschiedenis van de Zwitserse snelheid op twee wielen, in ieder geval tot de dubbele overwinning van Aegerter dit jaar. De nieuwste in een kleine club Zwitserse kampioenen.
Niet alleen mannen
Veel Zwitserse hoofdrolspelers op internationaal niveau, ook al zijn ze geen kampioenen. We noemen ook de jonge Marie Lambert, geboren Marie Laure Rosine Page, met een kort en ongelukkig verhaal. De piloot, geboren in 1935, was een zijspanbestuurder, een passagier naast haar echtgenoot Claude Lambert. Helaas werd haar geschiedenis op wereldniveau al snel onderbroken, precies in het Isle of Man, de vierde ronde van het seizoen 1961. Voor haar was het haar debuut in de TT, terwijl haar man het jaar ervoor al had gereden. Door een mechanisch probleem tijdens de race verliest het zijspan bij snelheden boven de 160 km/u de controle. Claude komt weg met een gebroken been, Marie wordt uit het voertuig geslingerd en loopt ernstige verwondingen op en sterft een paar minuten later.
Jonathan Rea de prachtige biografie: “In Testa” beschikbaar op Amazon
Foto: worldsbk.com